Εισήγηση της παράταξης «Ήπειρος – Τόπος να ζεις» στο Περιφερειακό Συμβούλιο σχετικά με τη λειτουργία ΧΥΤΑ Ελληνικού:
«« Στη συνεδρίαση του Π.Σ. την 31η Ιανουαρίου 2011 μας απασχόλησε το θέμα της χωροθέτησης του εργοστασίου επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων της περιφέρειας Ηπείρου. Η συζήτηση τότε έγινε με αφορμή την σύνταξη του δεύτερου μέρους της μελέτης για την επίλυση του προβλήματος διαχείρισης των απορριμμάτων τονίζω πάλι ολόκληρης της Περιφέρειας Ηπείρου.
Όλοι επιβεβαιώσαμε την υποστήριξη μας στο έργο και τον ρόλο της επιτροπής παρακολούθησης και επίβλεψης της μελέτης στην οποία είχαμε αναθέσει ως κοινωνία, όπως είχα τονίσει τότε, να προσεγγίσει με επιστημονικούς όρους και κριτήρια τον τρόπο διάθεσης και διαχείρισης των απορριμμάτων της Περιφέρειας.
Ως παράταξη υποστηρίξαμε ότι έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί η συγκρότηση της Επιτροπής Διαβούλευσης, ώστε όλοι να επιμεριστούμε τις ευθύνες μας και να τις αναλάβουμε ώστε συντεταγμένα και με κανόνες να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα.
Έτσι εννοούμε τις δημοκρατικές διαδικασίες. Σαν γόνιμο διάλογο που όμως καταλήγει σε συγκεκριμένες αποφάσεις που όλοι σ’ αυτές θα δεσμευόμαστε και θα υποστηρίζουμε. Έτσι οικοδομείται η συναίνεση. Ακόμη περιμένουμε την συγκρότηση της επιτροπής.
Τότε, με πρόταση της πλειοψηφίας, αποφασίστηκε η απεμπλοκή της χωροθέτησης του εργοστασίου από την χωροθέτηση νέου ΧΥΤΥ, όπως πρότεινε και η μελέτη.
Οι αποφάσεις αυτές δεν μπορούν να ανατρέπονται από οποιονδήποτε με δηλώσεις η υπονοούμενα σε δηλώσεις.
Δόθηκαν τότε οι τελικές αποφάσεις της επιτροπής επίβλεψης και παρακολούθησης της μελέτης και οι εντολές της προς τον μελετητή για την σύνταξη του επόμενου σταδίου της μελέτης, την σύνταξη της Προμελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της χωροθέτησης του εργοστασίου επεξεργασίας ΑΣΑ. Ήδη έχει παραληφθεί το στάδιο αυτό και εξετάστηκαν οι θέσεις στο παλιό λατομείο της Εγνατίας στην Τύρια, η θέση Προφήτης Ηλίας στην Κοσμηρά και η ΒΙ.ΠΕ. Ιωαννίνων και προωθήθηκαν για έγκριση.
Θα πρέπει να θυμίσουμε ότι πριν από τρία και πλέον χρόνια, αφού οι εργασίες στο Ελληνικό είχαν προχωρήσει, επιζητώντας την κοινωνική συναίνεση στα ήδη τετελεσμένα γεγονότα, το Τεχνικό Επιμελητήριο είχε καταθέσει την πρόταση ο ΧΥΤΑ Ελληνικού να ολοκληρωθεί και να λειτουργήσει ως ΧΥΤΑ όσο χρόνο θα χρειαστεί για να σχεδιάσουμε και υλοποιήσουμε την τελική σύγχρονη λύση της επεξεργασίας και διάθεσης των απορριμμάτων της Περιφέρειας, θεωρώντας ότι τόσο θα είναι και η λειτουργική ζωή του έργου. Αυτό έγινε γιατί αναγνωρίστηκε ότι η επιλογή της θέσης του Ελληνικού έγινε χωρίς επιστημονικά τεκμηριωμένη ανάλυση και εφαρμογή επιστημονικών κριτηρίων και βάσει πολιτικών αποφάσεων. Έτσι δεν είχε επιτευχθεί κοινωνική συναίνεση.
Η λύση που δόθηκε, δηλαδή να λειτουργήσει ο ΧΥΤΑ Ελληνικού σαν ΧΥΤΑ και ο σχεδιασμός από κει και πέρα να μην τον περιλαμβάνει, έδωσε κυρίως λύση στο έγκλημα της συνεχιζόμενης λειτουργίας του ΧΑΔΑ, της χωματερής, Δουρούτης με τις ακραίες επιπτώσεις, που όλοι αυτές τις μέρες ζούμε, στο περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων του λεκανοπεδίου, της πόλης και της ευρύτερης περιοχής.
Η δέσμευση αυτή πρέπει να τηρηθεί αν θέλουμε να αποκαταστήσουμε την χαμένη αξιοπιστία της Διοίκησης που κάθε φορά με γνώμονα μικροπολιτικές λογικές και πρακτικές αλλάζει τους κανόνες και τις δεσμεύσεις.
Είναι φανερό λοιπόν ότι δεν πρέπει να συγχέουμε την λειτουργία του ΧΥΤΑ Ελληνικού ως ΧΥΤΑ όσο χρειαστεί με τις προϋποθέσεις και για τους λόγους που πιο πάνω αναφέρθηκαν, με τον Περιφερειακό σχεδιασμό και τη δρομολόγηση συνολικής, σύγχρονης και μόνιμης λύσης για τα επόμενα χρόνια του προβλήματος των απορριμμάτων στην Περιφέρεια.
Η λύση δεν είναι η διαιώνιση της αναχρονιστικής λειτουργίας ΧΥΤΑ στην Περιφέρεια, αλλά η προώθηση λύσεων σύγχρονων και λιγότερο επιβαρυντικών για το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων.
Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά στο γεγονός να πάρουμε απόφαση ώστε:
– Να διατυπωθούν οι όροι λειτουργίας του ΧΥΤΑ του Ελληνικού ως ΧΥΤΑ σύμφωνα με τον σχεδιασμό του.
– Και προπαντός τονίζω να οριστικοποιηθούν και να αποκτήσουν πρωτεύοντα ρόλο και υπόσταση οι ελεγκτικοί εκείνοι μηχανισμοί που θα εγγυώνται την ορθή και σύμφωνα με τους όρους λειτουργία του.
Οι υποχρεώσεις που έχουμε αναλάβει για την λειτουργία ενός συγχρηματοδοτούμενου έργου όπως αυτό του ΧΥΤΑ Ελληνικού θα έχουν εκπληρωθεί όταν ο ρόλος για τον οποίο σχεδιάστηκε έχουν εκλείψει. Και ο ρόλος του ήταν Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων.
Η άδεια λειτουργίας του ΧΥΤΑ Ελληνικού σαν ΧΥΤΑ μπορεί να δοθεί εφ’ όσον όλες οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος έχουν καλυφθεί. Επαναλαμβάνω οτι απαραίτητη προϋπόθεση για μας είναι η διατύπωση όλων των κανόνων λειτουργίας που προβλέπει ο σχεδιασμός του έργου και οι θεσμοθέτηση τρόπου και μηχανισμού ελέγχου της ορθής λειτουργίας.
Ο σχεδιασμός της οριστικής λύσης της επεξεργασίας και διαχείρισης των απορριμμάτων στην Περιφέρεια έχει ήδη δρομολογηθεί (και έχει αρκετό έργο μπροστά του) βασισμένος στην αξιόπιστη μέθοδο που ήδη ακολουθήθηκε, που απέκλισε αποφάσεις με πολιτικά κριτήρια. Η μέθοδος αυτή μπορεί να ισχυροποιηθεί και με τον διάλογο στην Επιτροπή Διαβούλευσης – που επαναλαμβάνουμε πρέπει τάχιστα να συγκροτηθεί, έχουν ήδη περάσει επτά μήνες – ώστε να μπορέσουμε να απαντήσουμε και σε όποιο άλλο ερώτημα παραμένει ή θα προκύψει, ώστε να οδηγηθούμε σε λύση που θα υπηρετεί την Περιφερειακή λογική, την σύγχρονη τεχνολογία, την προστασία του περιβάλλοντος και την υγεία των κατοίκων και την δίκαια κατανομή των επιπτώσεων που έτσι κι αλλιώς πρέπει να ελαχιστοποιηθούν.
Η αξιοπιστία των ενεργειών μας εξαρτάται από τον ορθολογικό και επιστημονικό ορισμό κανόνων λειτουργίας και τον αδιάβλητο έλεγχο τήρησής τους. Και για τα δύο διαχρονικά η Διοίκηση, μέχρι τώρα, δεν μας έχει πείσει ότι τα υπηρετεί πιστά, κάθε άλλο. Αυτό σαν κοινωνία το έχουμε πληρώσει και το πληρώνουμε ακριβά με δυσβάστακτο κόστος περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό. Είναι ανάγκη να προγραμματίζουμε σχεδιάζοντας σοβαρά. Και τον προγραμματισμό αυτόν και τις δεσμεύσεις να τις τηρούμε και να μην τις αλλάζουμε κατά το δοκούν. Το βλέποντας και κάνοντας, έχει αποδειχθεί πια τόσο καταστροφικό που δεν γίνεται ανεκτό.
Πρέπει να απαλλαγούμε από την πρακτική του άλλο να σχεδιάζεις και τελικά άλλο να παραλαμβάνεις και άλλο να λειτουργείς.
Αυτή είναι η μία όψη του προβλήματος. Αυτά είναι οι αυτονόητες υποχρεώσεις της πολιτείας. Δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε όμως και τις υποχρεώσεις των πολιτών. Σ’ αυτούς βασίζεται μία μεγάλη, αν όχι η σημαντικότερη προϋπόθεση – δεδομένο του όλου σχεδιασμού. Η διαλογή των απορριμμάτων στην πηγή. Αυτό πρέπει να αναδεικνύεται, να τονίζεται, να υπενθυμίζεται σε κάθε περίπτωση. Αν θέλουμε να είμαστε και να συμπεριφερόμαστε ως υπεύθυνοι πολίτες αυτή την υποχρέωσή μας πρέπει να την εκπληρώνουμε ακόμη και από σήμερα που η διαλογή και ανακύκλωση βρίσκονται σε εμβρυϊκό στάδιο και πιθανά να φαντάζει σήμερα αστείο το να κάνω διαλογή και – σήμερα τονίζω – όλα να οδηγούνται σε ΧΥΤΑ. Το να αποκτήσουμε συνείδηση και συνήθειες διαλογής και ανακύκλωσης είναι μια χρονοβόρα διαδικασία που και οι Δήμοι και η Περιφέρεια πρέπει να αναλάβουν να ενημερώσουν και να πείσουν τους πολίτες.
Η υλοποίηση και λειτουργία μιας δράσης σύμφωνα με τον προγραμματισμό και σχεδιασμό είναι υποχρέωση και συνέργια και της πολιτείας και των πολιτών.
Ο Εισηγητής, Χρίστος Παπαβρανούσης. »»
