Η Παιδεία αποτελεί έναν από τους πιο ευαίσθητους και νευραλγικούς τομείς της εκάστοτε κοινωνίας. Η πρώτη Κυβέρνηση της Αριστεράς οφείλει να επενδύσει στον τομέα αυτό μεταφέροντας το αξιακό της φορτίο, την ηθική της και τις αρχές της δημοκρατίας, της ελεύθερης σκέψης και του σεβασμού της διαφορετικότητας του άλλου στο επίκεντρο της γνώσης.
Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας είναι απαρχαιωμένο και βαθύτατα προβληματικό. Τα προβλήματά του ξεκινούν από μια αντίληψη που μετατρέπει το σχολείο σε ένα διαρκές εξεταστικό κέντρο όπου η γνώση, η εισχώρηση στα νοήματά της, έρχεται σε δεύτερη μοίρα, ενώ πρωτεύον ρόλο κατέχει η αυτοματοποίηση του μαθητή σε εργαλείο απόκτησης και αποστήθισης πληροφοριών με σημαία τον ανταγωνισμό έναντι του συμμαθητή.
Η συζήτηση για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση έχει πολλούς μήνες που έχει ξεκινήσει και πραγματοποιείται σε έναν δημόσιο διάλογο όπου φορείς αλλά και μεμονωμένα άτομα μπορούσαν να εκφράσουν τις απόψεις τους. Επίσης, επιτροπές άνω των 120 εκπαιδευτικών και από τις τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης και από ερευνητικά κέντρα επεξεργάστηκαν προτάσεις από ένα πλήθος πεδίων.
Σύμφωνα με αυτές προκύπτει η ανάγκη της ενδυνάμωσης και της αυτονομίας του σχολείου, η δημιουργία ενός ανοιχτού προγράμματος σπουδών με απλά και σαφώς διατυπωμένους στόχους ανά τάξη. Η αυτονομία του σχολείου οφείλει να περάσει μέσα από την ενδυνάμωση των συλλογικών λειτουργιών της κοινότητας των διδασκόντων.
Στόχος της τοπικής πλαισίωσης του σχολείου είναι να μην το αντιλαμβανόμαστε ως απολήξεις σε τοπικό επίπεδο των νεύρων ενός κεντρικού μηχανισμού, αλλά ως κόμβους της τοπικής δικτύωσης.
Ακόμη, μια σταθμισμένη εμπλοκή των γονέων σε δραστηριότητες, μπορούν να ενισχύσουν το σχολείο με προγράμματα που θα λειτουργήσουν ενισχυτικά προς τη μάθηση και τη μόρφωση των παιδιών.
Οφείλουμε να ενισχύσουμε τη διαθεματικότητα, την ευέλικτη ζώνη και την ερευνητική μάθηση μέσα από συγκεκριμένες δράσεις, οι οποίες έχουν ήδη προταχθεί στο πλαίσιο του δημόσιου διαλόγου που έχει προηγηθεί. Ένα ακόμη στοιχείο αφορά στην περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών προκειμένου να απεμπλακεί ο μαθητής και ο καθηγητής από μια στείρα διαδικασία και να εστιάσουν από κοινού στη γνώση.
Αυτό το σχολείο οφείλει να είναι ανοιχτό σε όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές, ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσης του μαθητή ή γεωγραφικής περιοχής στην οποία ζει. Η έννοια του πρότυπου σχολείου να αγγίξει και τον τελευταίο μαθητή που φοιτά στα σχολεία της επικράτειας και να μην είναι προνόμιο των λίγων και εκλεκτών.
Ένα άλλο ζήτημα το οποίο απασχόλησε ιδιαίτερα τη δημόσια διαβούλευση αποτελεί το θέμα της μετάβασης από τη δευτεροβάθμια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εδώ εξετάστηκαν οι αλλαγές που οφείλουν να πραγματοποιηθεί στο λύκειο, η αλλαγή των εξετάσεων, η αλλαγή του τρόπου εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με έμφαση στην ανάδειξη των προτιμήσεων των πρώτων επιλογών Σχολών των υποψηφίων εισακτέων μαθητών και, τέλος, οι αλλαγές που αφορούν στην κινητικότητα των φοιτητών μέσα στο Πανεπιστήμιο και η σχετική ευελιξία των πτυχίων.
Το λύκειο σήμερα οφείλει να λειτουργήσει ως βαθμίδα γνώσης και μεγαλύτερης προσέγγισής της από την πλευρά των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, και όχι ως φορέας μετάβασης του μαθητή από τη μια βαθμίδα στην άλλη. Η ιδέα της εφαρμογής του Εθνικού Απολυτηρίου μπορεί να μας απαλλάξει μια για πάντα από τις γνώριμες έως τώρα εξετάσεις. Τέτοια παραδείγματα δεν αποτελούν ευφυολογήματα θεωριών αλλά έχουμε λάβει υπόψη την πρακτική εφαρμογή τους από άλλες χώρες.
Στο πλαίσιο αυτό κινήθηκε ο δημόσιος διάλογος για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με τις συμβολές στην πλατφόρμα του ΥΠΕΠΘ να ξεπερνούν τις 500. Οι άξονες αυτοί επεξηγούνται αναλυτικά στα συμπεράσματα της διαβούλευσης που αριθμούν 131 σελίδες, πάνω στις οποίες χτίζεται το νέο νομοσχέδιο.
Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, προτείνουμε σε ανθρώπους οι οποίοι κατέχουν θέσεις ευθύνης σε όργανα της Εκπαίδευσης να είναι περισσότερο ενημερωμένοι και να τεκμηριώνουν τις απόψεις τους όταν αυτές καταγράφονται στον Τύπο. Θα ήταν ίσως περισσότερο ωφέλιμο εάν και οι ίδιοι συμμετείχαν με συγκεκριμένες προτάσεις στη δημόσια διαβούλευση.
Το έπραξαν άραγε; Η κριτική είναι εποικοδομητική και καλοδεχούμενη. Ωστόσο, για να είναι σοβαρή και να μπορεί να τη λάβει κανείς υπόψη του για τη δημιουργία ενός καλύτερου Σχολείου που θα στεγάσει τα όνειρα των παιδιών μας, θα πρέπει αν μη τι άλλο, να διακατέχεται από την ανάγκη τεκμηρίωσης και πληροφόρησης και όχι από τη γνωστή τεχνική της «μονταζιέρας», αναφερόμενη σε ευφυολογήματα τύπου «μπουρμπουλήθρας». Τα κείμενα είναι αναρτημένα, ας τα αναζητήσουν. Είναι περισσότερο ωφέλιμο για όλους η σωστή πληροφόρηση και όχι η αναπαραγωγή ειδήσεων μέσω δημοσιευμάτων, χωρίς περαιτέρω διασταύρωση στοιχείων.
Τέλος, καλούμε τους εν λόγω εκπαιδευτικούς, να μπουν ξανά μέσα στην τάξη να διδάξουν, πράγμα το οποίο προφανώς έχουν ξεχάσει καθώς κατείχαν θέσεις ευθύνης με ανάθεση εδώ και πολλά χρόνια και προφανώς έχουν ξεχάσει τις λειτουργίες του σχολείου εκ των έσω και τη σοβαρότατη ανάγκη για μεταρρυθμιστικές αλλαγές.
