Άρθρο του Θανάση Οικονόμου
Σε κάθε εποχή, η στάση που τηρεί η τάξη των κατεχόντων απέναντι στις εθνικές ανάγκες διαμορφώνει όχι μόνο την ποιότητα της δικής της κυριαρχίας, αλλά και την εικόνα που φτιάχνει η κοινωνία για τον εαυτό της και τα συλλογικά οράματα που πρέπει να υπερασπιστεί. Είναι προφανές, βέβαια, ότι το σχήμα αυτό λειτουργεί και αντίστροφα.
Κάποτε για παράδειγμα η τάξη των εμπόρων ευεργετών – των εχόντων και κατεχόντων της εποχής του αδόμητου ακόμη ελληνικού κράτους – είχε απολύτως ενσωματωμένη στην επιχειρηματική της λογική και τη φιλοδοξία να ευεργετήσει την πατρίδα. Σήμερα, στην καλύτερη περίπτωση, έχουμε χορηγούς και σπόνσορες, ενώ φαίνεται πως οι «πλούσιοι» της δικής μας εποχής κάνουν τα πάντα για να γλιτώσουν όσα περισσότερα μπορούν είτε φοροδιαφεύγοντας όλα τα προηγούμενα χρόνια, είτε αδειάζοντας τους λογαριασμούς τους από τις ελληνικές τράπεζες τώρα που τα πράγματα είναι δύσκολα. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, ότι μέσα σε δέκα μήνες οι καταθέτες έχουν αποσύρει περίπου 26,5 δισ. ευρώ από τα ελληνικά τραπεζικά ιδρύματα με τη συντριπτικά μεγαλύτερη εκροή να παρατηρείται από τις επιχειρήσεις, δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες.
Όσο, λοιπόν, και αν είναι δελεαστική μια σύγκριση του «τότε» των εθνικών ευεργετών με το «τώρα» των εθνικών αναχωρητών, αυτό που θα πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι αν υπάρχει πιθανότητα να διαμορφωθεί ξανά μια νέα συνείδηση ευεργετισμού. Καθώς η χώρα μας έχει υπερβεί το αυτονόητο σημείο να χρειάζεται απλώς έντιμους επιχειρηματίες, δημιουργείται η ανάγκη για μια άρχουσα τάξη που να συμπορεύεται με τις ανάγκες του κράτους, επανασυστήνοντας το ρόλο της επιχειρηματικής τάξης μέσα στην κοινωνία.
Αυτή η νέα κουλτούρα που απαιτείται για να ξαναφτιάξουμε το κράτος μας και να ισχυροποιήσουμε τους κοινωνικούς μας δεσμούς, βρίσκεται πέρα από τις πολιτικές, τους νόμους και τις μεταρρυθμίσεις. Βρίσκεται στην κοινωνική συνείδηση που μπορεί να διαμορφώσει ένα νέο σύστημα αξιών, το οποίο θα καταξιώνει εκείνους που υπερασπίζονται ξανά την αξιοκρατία, την κοινωνική αλληλεγγύη, την ελευθερία, εκείνους που δεν συντάσσονται τελικά με την πιο σκοτεινή πλευρά του συστήματος που καταρρέει.
Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι μέσα στην διαδικασία παραγωγής πλούτου που κατανοούν την απλή και ξεκάθαρη αλήθεια ότι στην σημερινή Ελλάδα κανείς δεν μπορεί να γλιτώσει μόνος του. Ωστόσο, για όσους δεν το κατανοούν, οι ενεργοί πολίτες με το δικό τους σύστημα επιβράβευσης, ως συνειδητοποιημένοι καταναλωτές, μπορούν να συνδράμουν στην μεταστροφή που χρειάζεται.
Με δεδομένο ότι δεν είναι καθόλου ορατός ο τρόπος για να γίνουμε όλοι πλούσιοι, ενώ αντιθέτως είναι εξαιρετικά ορατός ο τρόπος για να μεγαλώσει το φάσμα της φτώχειας, ίσως έχει νόημα να δείξουμε ξεκάθαρα ως πολίτες με τη στάση, τη νοοτροπία και τελικά την κοινωνική μας αποδοχή τι «πλούσιους» θέλουμε.
Πρώτη δημοσίευση από το www.protagon.gr.
