Μία νέα επικίνδυνη ασθένεια της πατάτας εντοπίστηκε πρόσφατα στο Ν. Δράμας. Κίνδυνος για την εξάπλωση της σε όλη την Ελλάδα μέσω της ανεξέλεγκτης εμπορίας:
«« Μία νέα επικίνδυνη ασθένεια της πατάτας, από αυτές που οι Φυτοϋγειονομικές Αρχές χαρακτηρίζουν σαν “ασθένειες καραντίνας”, εντοπίστηκε επίσημα για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην περιοχή Κάτω Νευροκοπίου Δράμας. Οι συνάδελφοι γεωπόνοι της Δ/νσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Δράμας, μας έστειλαν ένα πλήρες και πολύ κατατοπιστικό ενημερωτικό φυλλάδιο, με όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες γύρω από το θέμα.
Η ασθένεια είναι γνωστή ως “καρκίνωση της πατάτας” και προκαλείται από το μύκητα εδάφουςSynchytrium endobioticum.
Πριν συνεχίσουμε πρέπει να ξεκαθαρίσουμε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι δεν υπάρχει ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΠΟΛΥΤΩΣ κίνδυνος για τον άνθρωπο από την κατανάλωση πατάτας που έχει προσβληθεί από την ασθένεια. Επομένως κάποιοι τίτλοι όπως “καρκινογόνες πατάτες” ή “πατάτες με καρκίνο” που έχουν κάνει την εμφάνιση τους σε ορισμένα Μέσα Ενημέρωσης, είναι ΤΕΛΕΙΩΣ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΟΙ και δείχνουν πλήρη άγνοια του θέματος, αν όχι εσκεμμένη προσπάθεια παραπληροφόρησης του κόσμου.
Γενικά:
Η ασθένεια είναι ευρέως διαδεδομένη στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. (Αγγλία, Δανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Βέλγιο κλπ.) εδώ και χρόνια. Στην Ελλάδα εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην περιοχή Νευροκοπίου Δράμας τον Αύγουστο του 2011.
Θεωρείται πολύ σοβαρή ασθένεια και προκαλεί σημαντική υποβάθμιση της παραγωγής, γι’ αυτό και παγκοσμίως λαμβάνονται αυστηρά φυτοϋγειονομικά μέτρα για τον περιορισμό της. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι σε κάποιες περιπτώσεις η ζημιά είναι τόσο μεγάλη που η παραγωγή είναι μικρότερη από το βάρος του φυτεμένου πατατόσπορου. Η σχετική με την ασθένεια ελληνική νομοθεσία είναι το Π.Δ. 365/2002 (ΦΕΚ Α΄ 307) και η Κοινή Υπουργική Απόφαση 259959/1984 (ΦΕΚ Β΄ 260).
Συμπτώματα:
Το υπέργειο μέρος του φυτού δεν εμφανίζει συμπτώματα.Τα τυπικά συμπτώματα εμφανίζονται με τη μορφή όγκων στους κονδύλους, στα στολόνια αλλά ποτέ στις ρίζες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η ασθένεια γίνεται αντιληπτή μόνο κατά τη στιγμή της συγκομιδής.
Οι όγκοι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να μεγαλώσουν πολύ και να καλύψουν ολόκληρη την επιφάνεια του κονδύλου. Πάνω στους αρχικούς όγκους σχηματίζονται καινούργιοι δευτερογενείς όγκοι και τελικά οι προσβεβλημένες πατάτες παίρνουν την όψη “κουνουπιδιού”.
Οι όγκοι αρχικά είναι ανοιχτόχρωμοι, αργότερα όμως μαυρίζουν και αποσυντίθενται απελευθερώνοντας τα σπόρια του μύκητα στο έδαφος.
Εάν η προσβολή στο χωράφι γίνει σχετικά αργά (κοντά στην συγκομιδή), οι όγκοι είναι μικροί και δυσδιάκριτοι και συνεχίζουν να μεγαλώνουν και κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης της πατάτας.
Η ασθένεια μεταδίδεται:
– Με το μολυσμένο έδαφος.
– Με τη μεταφορά και τη φύτευση μολυσμένων κονδύλων που έχουν λανθάνουσα (μη ορατή προσβολή).
– Με την κοπριά των ζώων που έχουν βοσκήσει σε μολυσμένο χωράφι, αφού τα σπόρια του μύκητα επιβιώνουν στο πεπτικό σύστημα των ζώων.
– Με τον άνεμο, και το νερό της βροχής ή της άρδευσης.
Αντιμετώπιση:
Προς το παρόν δεν υπάρχουν κατάλληλα και αποτελεσματικά μυκητοκτόνα που να καταπολεμούν την ασθένεια. Η αντιμετώπιση είναι αποκλειστικά προληπτική. Βασικό μέτρο πρόληψης για να εμποδιστεί η διασπορά της ασθένειας είναι η χρήση ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΠΑΤΑΤΟΣΠΟΡΟΥ.
Απαγορεύεται ΑΥΣΤΗΡΑ η χρήση πατάτας φαγητού για σπορά:
Στις περιοχές που βρίσκονται κοντά σε ήδη προσβεβλημένες περιοχές, θα πρέπει να λαμβάνονται και συμπληρωματικά μέτρα για την αποφυγή της μόλυνσης, όπως η αποφυγή χρήσης κοπριάς ζώων ή οργανικής λίπανσης στα πατατοχώραφα και η απαγόρευση της βόσκησης σε ζώα που πιθανόν έχουν βοσκήσει σε μολυσμένα χωράφια. Γύρω από μία μολυσμένη περιοχή οριοθετείται από τις φυτοϋγειονομικές αρχές μία “ζώνη ασφαλείας” πλάτους τουλάχιστον 500 μέτρων, μέσα στην οποία απαγορεύεται η βόσκηση και η μεταφορά εδάφους με κάθε τρόπο.
Σημαντική παρατήρηση:
Επειδή παρόμοια συμπτώματα μπορεί να προκαλούνται και από άλλα παθογόνα (π.χ. νηματώδεις), οι παραγωγοί για κάθε ύποπτο σύμπτωμα που παρατηρούν στις πατάτες τους θα πρέπει να συμβουλεύονται αμέσως τις φυτοϋγειονομικές αρχές της περιοχής τους, δηλαδή τις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Περιφερειών ή τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου. »»
