Της Βένης Παπαδημητρίου
Διασκέδαση ο σεξουαλικός τρόπος αναπαραγωγής και η γονιμοποίηση μια διαδικασία που θα γίνεται καλύτερα στο… εργαστήριο!
ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΓΕΓΟΝΟΣ: Το 1931 o Aldus Huxley έγραψε το περίφημο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας με τίτλο Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ (Brave New World), μια εφιαλτική, προφητική ενατένιση ενός τέλειου τεχνοκρατικά πολιτισμού μίας μελλοντικής κοινωνίας. Μήπως όμως ο Θαυμαστός Νέος Κόσμος είναι πραγματικότητα;
Μήπως στα όσα αναφέρονται στο βιβλίο του Χάξλευ είναι ήδη η κοινωνία που ήδη ζούμε; Αρκετοί απαντούν καταφατικά στο ερώτημα αυτό. Μερικοί προφήτες προβλέπουν, σε 10 χρόνια, με κατάλληλη διαφήμιση, ο κλασικός τρόπος αναπαραγωγής θα θεωρείται παλιομοδίτικος.
Σε μια τέτοια περίπτωση ο σεξουαλικός τρόπος αναπαραγωγής θα θεωρείται διασκέδαση και η γονιμοποίηση ως μια διαδικασία που γίνεται καλύτερα στο εργαστήριο. Στις 31/1/2017 στον λογαριασμό μου έγγραφα. Στόχος της Αγγλίας είναι η ανάλυση DNA από 100.000 άτομα και η θεραπεία γονιδίου στα ωάρια. Η γόνιμη συνεργασία γιατρών, βιολόγων και πολιτικών θα επιτρέψει την Αγγλία να πρωτοπορεί στις τεχνικές ανάλυσης του DNA όλων των νεογέννητων, καθώς επίσης των μεθοδολογιών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και της γονιδιακής θεραπείας στο επίπεδο των ωαρίων για να γεννιούνται μόνο υγιή παιδιά! Τελικός στόχος η αλληλούχιση του γενετικού υλικού όλων των νεογέννητων!! Τα αποτελέσματα θα χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση της υγείας του λαού, την ιχνηλάτηση της καταγωγής των κατοίκων των διάφορων περιοχών, αλλά και για ιατροδικαστικούς λόγους.
Επιπρόσθετα, η Βρετανία ανακοίνωσε (Nature 26/1/2017, σελ. 410 και 419-420) ότι σκοπεύει να αναπτύξει τις τεχνικές της εξωσωματικής γονιμοποίησης ώστε από τη μια μεριά να περιοριστεί ο αριθμός των παιδιών που γεννιούνται με σοβαρές γενετικές παθήσεις, όπως είναι η μυϊκή δυστροφία και νευροεκφυλιστικές ασθένειες και από την άλλη να εξακολουθεί να πρωτοπορεί παγκόσμια η χώρα σε αυτόν τον τομέα. ΄Ετσι γνωρίζουμε ότι το 2017 δημιουργήθηκαν (A bioprosthetic ovary created using 3D printed microporous scaffolds restores ovarian function in sterilized mice. Nature Communications, 2017; 8: 15261) ωοθήκες ποντικού σε τρισδιάστατους εκτυπωτές που είχαν ανώριμα ωάρια.
Έπειτα, στις βιοτεχνολογικές ωοθήκες παρήχθησαν ώριμα ωάρια. Με αυτόν τον τρόπο αποκαταστάθηκε η γονιμότητα σε στείρα ποντίκια και γεννήθηκαν υγιή νεογνά. Ο επόμενος στόχος είναι γυναίκες των οποίων οι θεραπείες του καρκίνου έχουν μειώσει τη γονιμότητα τους να έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν παιδιά!! ή να κατασκευαστούν λειτουργικά όργανα προκειμένου να μεταμοσχευτούν σε κατάλληλους ανθρώπους-δέκτες. Θα πρόκειται για τον θρίαμβο της αναγεννητικής ιατρικής!
Ο κύριος στόχος των επιστημόνων είναι η ανάπτυξη βιοτεχνολογικών ωοθηκών που θα βοηθήσουν στην αποκατάσταση της γονιμότητας και της παραγωγής ορμονών σε ενήλικες γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε θεραπείες για τον καρκίνο ή σε εκείνες που επιβίωσαν από τον καρκίνο της παιδικής ηλικίας και τώρα έχουν αυξημένους κινδύνους υπογονιμότητας και αναπτυξιακά προβλήματα που σχετίζονται με ορμόνες. Πράγματι, με τη σημερινή ανακοίνωση, αυτό έγινε πραγματικότητα.
Διεθνής επιστημονική ομάδα (από Άγγλους και Αμερικανούς) δημιούργησε τα πρώτα πλήρως ανεπτυγμένα ανθρώπινα ωάρια σε εργαστηριακές συνθήκες, ανοίγοντας τον δρόμο για καλύτερες θεραπείες γονιμότητας στο μέλλον, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Molecular Human Reprofuction. Οι ερευνητές ανέπτυξαν κύτταρα ωαρίων που αφαιρέθηκαν από τον ωοθηκικό ιστό σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, δηλαδή σε σημείο που ήταν έτοιμα να γονιμοποιηθούν. Βέβαια, στο περιοδικό Science σημειώνεται.
Εξακολουθεί να είναι ασαφές το αν τα ώριμα ωάρια που προέκυψαν σε μόλις 22 ημέρες σε σύγκριση με 5 μήνες στο σώμα μιας γυναίακας είναι φυσιολογικά και αν μπορούν να συνδυαστούν με το σπέρμα για να κάνουν ένα υγιές έμβρυο. Αλλά, αφού αυτό έχει ήδη πραγματικότητα στα ποντίκια, μάλλον θα μπορεί να γίνει και στις γυναίκες.
΄Ετσι μπορούμε, θεωρητικά, να έχουμε έναν κόσμο χωρίς γυναίκες. Εναλλακτικά, μερικοί μελλοντολόγοι προβλέπουν πως σε 10 χρόνια, με κατάλληλη διαφήμιση, ο κλασικός τρόπος αναπαραγωγής θα θεωρείται παλιομοδίτικος.
Σε μια τέτοια περίπτωση ο σεξουαλικός τρόπος αναπαραγωγής θα θεωρείται διασκέδαση και η γονιμοποίηση ως μια διαδικασία που γίνεται καλύτερα στο εργαστήριο. Η εξέλιξη αυτή ενδεχομένως να μπορέσει να λειτουργήσει ως ανάχωμα στην προστασία της γονιμότητας των νεαρών γυναικών που νοσούν από καρκίνο και πρέπει να υποβληθούν σε δυνητικά επιβαρυντικές για τη γονιμότητά τους αντικαρκινικές θεραπείες. Τα ανώριμα ωάρια από τον ωοθηκικό ιστό των ασθενών θα μπορούσαν να καλλιεργηθούν εργαστηριακά και να αποθηκευθούν για μελλοντική γονιμοποίηση.
Ένας άλλος στόχος των ερευνητών είναι αντί οι γιατροί να προβαίνουν σε μεταμοσχεύσεις οργάνων από νεκρούς (που σπάνια βρίσκονται κατάλληλοι δότες), να κατασκευάσουν λειτουργικά όργανα – που αποτελούνται από μαλακά μόρια – σε 3-D εκτυπωτές, τα οποία στη συνέχεια θα μεταμοσχεύουν σε δέκτες. Θα υπάρχει δηλαδή θρίαμβος της αναγεννητικής ιατρικής στην ποιότητα της ζωής χιλιάδων συνανθρώπων μας.
Κώστας Τριανταφυλλίδης , Ομότιμος Καθηγητής Α. Π. Θ.
Βένη Παπαδημητρίου
