Η καλλιέργεια της ροδιάς στην Ελλάδα

Μια εξειδικευμένη ημερίδα για την καλλιέργεια της ροδιάς πραγματοποιήθηκε το Σάββατο, 28 Φεβρουαρίου στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επιστήμονες και ειδικοί του χώρου παρουσίασαν με σαφήνεια και λεπτομέρειες στοιχεία για το πολλαπλασιαστικό υλικό, την καλλιεργητική τεχνική, τα προβλήματα φυτοπροστασίας και τους τρόπους διάθεσης του προϊόντος. Συμμετέχοντες από διάφορα μέρη της χώρας και το ζωηρό ενδιαφέρον δείχνει τη δυναμική που συνεχίζει να έχει η καλλιέργεια της ροδιάς.

Όμως, διαπιστώθηκε η ελλιπέστατη στήριξη του κράτους όχι μόνο στη ροδιά και τις λεγόμενες νέες ή και μικρές καλλιέργειες αλλά και στις παλιές και καθιερωμένες. Έτσι λοιπόν, τεκμηριωμένα στοιχεία για την έκταση της καλλιέργειας ροδιάς σήμερα δεν υπάρχουν, πόσο μάλλον για κάποιο εθνικό στόχο για την έκταση που θέλουμε να έχουμε ως χώρα. Το πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό δεν επαρκεί και πολλοί οπωρώνες έχουν εγκατασταθεί με διάφορες ποικιλίες, ενώ νέες σημαντικές ασθένειες μπορούν να μεταδοθούν και να εισαχθούν στη χώρα μέσω των μη ελεγμένων φυτών.

Για μελέτες προσαρμοστικότητας, ορισμό ζωνών καλλιέργειας, σύμφωνα με τις εδαφοκλιματικές συνθήκες της κάθε περιοχής αλλά και τα χαρακτηριστικά της ποικιλίας, δεν χρειάζεται να συζητήσουμε καθόλου γιατί απλώς δεν υπάρχουν.

Τα προβλήματα φυτοπροστασίας, εχθροί και ασθένειες (προ- και μετασυλλεκτικές) έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους με τους πολυφάγους οργανισμούς να απασχολούν στην αρχή ενώ σύντομα αναμένεται να ακολουθήσουν και οι πιο εξειδικευμένοι. Και ενώ μόνο 2 φυτοπροστατευτικές ουσίες είναι εγκεκριμένες, η διαδικασία νέων εγκρίσεων φαίνεται ουσιαστικά να έχει κολλήσει καθώς οι εταιρείες εμπορίας δεν ενδιαφέρονται να επενδύσουν γιατί θεωρούν μικρή την καλλιέργεια. Ακόμα και τώρα να ξεκινήσει ο φάκελος ενός φυτοπροστατευτικού προϊόντος θα χρειαστούν περίπου 4 χρόνια για την ολοκλήρωση της έγκρισής του. Έτσι οι παραγωγοί, κάποιες φορές, χρησιμοποιούν φάρμακα χωρίς έγκριση βάζοντας σε κίνδυνο την καλλιέργειά τους λόγω φυτοτοξικότητας (κυρίως από ζιζανιοκτόνα) αλλά και παράγοντας προϊόντα τα οποία χωρίς να είναι οπωσδήποτε επικίνδυνα για τον καταναλωτή, είναι παράνομα.

Ίσως η μοναδική ρεαλιστική λύση για τη ροδιά αλλά και όλες τις νέες και μικρές καλλιέργειες, ιδιαίτερα όταν περιλαμβάνονται στον κατάλογο προωθούμενων καλλιεργειών είναι η πολιτεία με τη συνεργασία Εκπαιδευτικών και Ερευνητικών Ιδρυμάτων, πιστοποιημένων εργαστηρίων υπολειμμάτων (Μπενάκειο κα.) και ενδιαφερομένων εταιρειών να διεξάγει τα απαραίτητα πειράματα για να ορισθούν τα μέγιστα όρια υπολειμμάτων (mrls) και να δρομολογηθούν οι ήσσονος σημασίας χρήσεις φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

Η διάθεση των ροδιών φαίνεται ότι κατατρέχεται από τις παθογένειες της εμπορίας όλων των αγροτικών προϊόντων στη χώρα μας. Έτσι τις πρώτες καλές χρονιές με τις υψηλές τιμές ακολούθησε η πτώση τους και ο προβληματισμός. Έμποροι και εταιρείες επικαλούμενοι συνήθως προβλήματα ποιότητας του προϊόντος κατεβάζουν τις τιμές, υποβιβάζουν την ποιοτική ταξινόμηση (σε χυμοποίηση) και αναβάλλουν τις πληρωμές για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Συγκρίνοντας κάποια ενδεικτικά κοστολόγια φαίνεται ότι η καλλιέργεια είναι οριακή οικονομικά όταν το προϊόν διατίθεται για χυμοποίηση. Συμπέρασμα, μάλλον αναμενόμενο αν λάβουμε υπόψη τις μεγάλες εκτάσεις καλλιέργειας ροδιάς σε χώρες χαμηλού κοστολογίου (Ινδία κα.). Έγινε σαφές ότι επιβάλλεται η άμεση κινητοποίηση της πολιτείας για τη στήριξη της καλλιέργειας αλλά και η δημιουργία Ομάδων Παραγωγών για τη αντιμετώπιση προβλημάτων παραγωγής και κυρίως την ενδυνάμωση της διαπραγματευτικής θέσης των παραγωγών στην αλυσίδα διακίνησης.

Τέλος να επισημάνουμε ότι για όποιον ενδιαφέρεται για τεχνικές λεπτομέρειες για την καλιέργεια της ροδιάς μπορεί τα ανατρέξει στο σχετικό εγχειρίδιο που έχει αναρτήσει το ΥΠ.Α.Α.Τ. στην ιστοσελίδα του.