«Σ’ όλο τον κόσμο ξαστεριά, σ’ όλο τον κόσμο ήλιος και στα καημένα Γιάννενα μαύρη βροχή κι αντάρα…»
έγραψε ο συγγραφέας Χριστόφορος Μηλιώνης για να αναδείξει τα έντονα καιρικά φαινόμενα της πόλης των Ιωαννίνων.
Είναι η μοναδική πόλη για την οποία η ΕΜΥ έχει ιστορικό αρχείο με τον ημερήσιο καιρό της για τα τελευταία 100 χρόνια. Τον Οκτώβρη του 1920, η βροχόπτωση έφτασε τα 311 χιλιοστά ενώ το 1974 τα 314 χιλιοστά!
Ο Γιαννιώτης ποιητής και λαογράφος Δημήτρης Σαλαμάγκας περιγράφει με γλαφυρό τρόπο τον παγετό του 1930:
«Τη μέρα εκείνη, κανένας ακόμα δεν είχε πάρει θάρρος να πατήσει στο παγωμένο στρώμα. Μα την αυριανή, αντίκρυσα απάνω τους περπατητές, που συζητούσαν αμέριμνοι απάνου στα νερά, σαν να βολτάριζαν σε καμμιά πλατεία. Και τα ποδήλατα, μετριόταν σε δεκάδες».
Ακόμα και ένα συνηθισμένο φαινόμενο όπως αυτό του παγετού, στα Γιάννενα δείχνει διαφορετικό, αφού η ένταση με την οποία σαρώνει τα πάντα αναδεικνύει τη φυσική ομορφιά του τόπου…
«…Το έτος 1942 (ιταλική κατοχή) παραμονή Φώτων, ημέραν δευτέραν, ολόκληρος η πόλις και οι δρόμοι είνε παγωμένοι από χιόνια επάγωσε και η λίμνη. Δριμύτατον ψύχος 17 υπό το μηδέν τα πάντα παγωμένα και σκεπασμένα από χιόνια οι άνθρωποι τρέμαν από το ανυπόφορον κρύο. Ω του θαύματος, μέγας ο Παντοδύναμος θεός, την 6ην τελευταίαν ημέραν τα Αγία Θεοφάνεια, έβρεξε και εσώθη ο κόσμος», γράφει ο Παναγιώτης Τζιόβας στο βιβλίο «Τα μικρά χρονικά των Ιωαννίνων»
Παρόμοιες παγωνιές έχουν καταγραφεί και τα έτη 1964, 1978, 2000 και 2006. Η υψηλότερη καταγεγραμμένη θερμοκρασία είναι οι 42,5 βαθμοί Κελσίου, ενώ η χαμηλότερη οι -17 με πιθανότητα να έχουν καταγραφεί και χαμηλότερες. Το κλίμα της έχει χαρακτηριστεί μεσογειακό, αλλά μετριάζεται λόγω υψόμετρου.
Με τα «παγωμένα Γιάννενα» έχουν ασχοληθεί ιστορικοί και λογοτέχνες αφού η φυσική ομορφιά του φαινομένου είναι καθηλωτική. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι παγωνιές των Ιωαννίνων έχουν συνδεθεί με το ιστορικό παρελθόν της, αφού έπληξαν την περιοχή και κατά την περίοδο της ιταλικής κατοχής και έκαναν τις συνθήκες επιβίωσης των κατακτητών αφόρητες.
Ευχαριστούμε τη Μηχανή του Χρόνου.
