102 χρόνια ελεύθερα Γιάννενα
Χαιρετισμός Δημάρχου Ιωαννιτών, Θωμά Μπέγκα – Πανηγυρική εκδήλωση Πνευματικό Κέντρο:
“Για 483 χρόνια, πολλές γενιές Ηπειρωτών γεννήθηκαν, έζησαν και πέθαναν, μέσα σε «πικρής σκλαβιάς χειροπιαστό σκοτάδι», όπου «τραγούδι δεν ακούγεται, ψυχή δεν ανασαίνει», μέχρι να ξημερώσει το πρωινό της 21ης Φλεβάρη του 1913, όταν «τα πήραμε τα Γιάννινα, μάτια πολλά το λένε, όπου γελούν και κλαίνε».
Τα Γιάννενα χιλιοτραγουδήθηκαν. Η απελευθέρωση τους, ως γεγονός σημαντικό όχι μόνο για την Ήπειρο, αλλά για ολόκληρο τον Ελληνισμό, ενέπνευσε ποιητές, ζωγράφους και λόγιους.
Πάνω απ’ όλα όμως ενέπνευσε χιλιάδες επώνυμους κι ανώνυμους αγωνιστές από κάθε γωνιά της Ηπείρου κι ένα πρωτόγνωρο κύμα εθελοντών από κάθε γωνιά της υπόδουλης Ελλάδας και της Ευρώπης.
Ακόμη κι από την Αμερική 225 παλικάρια ήρθαν για να αγωνιστούν και να σκοτωθούν οι μισοί από αυτούς στην Αετοράχη.
Κρητικοί και Μανιάτες συμμετέχουν κάθε χρόνο στις επετειακές εκδηλώσεις μας, για να τιμήσουν τους προγόνους τους που «έπεσαν» για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων.
Κι επειδή σήμερα έχουμε ανάμεσα μας και αντιπροσωπεία από την «αδελφή» πόλη της Αγίας Νάπας, θέλω να θυμίσω ότι από αυτό το προσκλητήριο δεν απουσίαζε ούτε η Κύπρος. Σχεδόν 2.000 Κύπριοι εθελοντές πολέμησαν στα μέτωπα της Μακεδονίας και της Ηπείρου το ’12-’13.
Ο δήμαρχος Λεμεσού Χριστόδουλος Σώζος, σκοτώθηκε στη Μανωλιάσα τον Δεκέμβριο του 1912.
Τρεις περίπου μήνες σκληρών μαχών σε αντίξοες καιρικές συνθήκες χρειάστηκαν, για να εκπορθήσει ο ελληνικός στρατός τις ισχυρές οχυρωματικές γραμμές των Τούρκων στα υψώματα γύρω από τα Γιάννενα και τα τρομερά οχυρά του Μπιζανίου.
Το πρωινό που έμπαινε νικητής στα Γιάννενα, τα μοναδικά γεγονότα που εκτυλίχθηκαν, μας περιγράφει με γλαφυρό τρόπο ο χρονικογράφος της εποχής, στην εφημερίδα «Ήπειρος», στις 3 Μαρτίου 1913.
Κι όπως γράφει, το τι έγινε εκείνη τη στιγμή, καμιά πένα δεν μπορεί να ζωγραφίσει, κανένας άνθρωπος να διηγηθεί, καμιά μνήμη να συγκρατήσει.
«… Χιλιάδες άνθρωποι έπεφταν πάνω στα άλογα των Ελλήνων στρατιωτών και μη μπορώντας να φιλήσουν τους γενναίους ιππείς ασπάζονταν τα φάλαρα και τα χαλινάρια των αλόγων, ως αγιασμένα κειμήλια. Κλαίγοντας από τον ασυγκράτητο ενθουσιασμό οι πολίτες, γνωστοί και άγνωστοι, αγκαλιάζονταν μεταξύ τους.
Γυναίκες γονάτιζαν στη μέση του δρόμου κλαίγοντας από χαρά, ενώ εκατομμύρια πυροβολισμοί από κάθε γωνία και από κάθε σπίτι φανέρωναν το μεγάλο ενθουσιασμό και χαιρετούσαν την ανύψωση της γαλανόλευκης στο διοικητήριο και το φρούριο της πόλης. Τα Γιάννενα ήταν Ελληνικά. Ελεύθερα πλέον»
Η ιστορία που γράφεται με αίμα δεν μπορεί να σβηστεί και οι επετειακές εκδηλώσεις είναι μια καλή αφορμή, για να ξαναθυμηθούμε τη συναρπαστική ροή ιστορικών γεγονότων, αλλά κυρίως για να ανακαλέσουμε διαχρονικές αξίες.
Έχουμε ανάγκη να ανακαλούμε τις αξίες μας σε εποχές δύσκολες.
Αν η στέρηση της ελευθερίας και η επιβολή της κυριαρχίας, τότε, ήταν υπόθεση των όπλων, σήμερα είναι υπόθεση της οικονομίας.
Πιο περίτεχνη, πιο… κομσί, αλλά πολύ επώδυνη για την ελληνική κοινωνία.
«Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία», κατά τον ποιητή. Και τότε και τώρα και πάντα.
Θέλει αγώνα, πείσμα και πίστη στις ατομικές και τις συλλογικές μας δυνάμεις.
Θέλει προσπάθεια και πάνω απ’ όλα εθνική ομοψυχία. Αυτό ας μην το ξεχνάμε, ιδιαίτερα αυτές τις μέρες.
Σας ευχαριστώ.”
