Γράφει ο Δρ. Μέντης Κων/νος του Σπ.,
Συγγραφέας, Πανεπιστημιακός, Ιστορικός Ερευνητής
ΚΥΘΗΡΑ – ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ – ΒΑΤΙΚΑ – ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ
“Η Ιοστέφανη, Ιροπλόος και Σμιγοπέλαγη Παναγιά”:
Η προστάτιδα των θαλασσών Παναγιά είναι για τους Έλληνες ναυτικούς “Ιοστέφανη και Ιροπλόος”, για τις κυανέμβολες απολήξεις της Λακωνικής “Ιοστέφανη, Ιροπλόος και Σμιγοπέλαγη” και για τα Κύθηρα και την Ελαφόνησο “Ιοστέφανη, Ιροπλόος, Σμιγοπέλαγη και Νησοστέφανη”.
“Παναγιές του Σμιγοπέλαγου πολιτισμού στα Ναοστόλιστα Πελαγοστάσια του Νότου”: Η Παναγιά η Μυρτιδιώτισσα των Κυθήρων, η Παναγιά στα Καλλένια των Βατίκων και η Παναγιά η Χρυσαφίτισσα στη Μονεμβάσια.
ΤΑ ΝΑΟΣΤΟΛΙΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ: Γλυκοθώρητο Πελαγοστάσι των εραστών της θάλασσας, πολυπρισματικά και υπέρμετρα μεγαλειώδη, με σπάνιους ναούς, θησαυρίσματα κυρίως της μεσαιωνικής εποχής, εντυπωσιάζουν τους περιηγητές της Ν. Ελλάδας.
Στο ιστορικό κα θρησκευτικό οδοιπορικό μας ξεχωρίζουν Η Παναγιά η Μυρτιδιώτισσα, η Παναγιά η Ορφανή και η Παναγιά η Καστρινή ή Μυρτιδιώτισσα στο κάστρο της Χώρας, η Παναγιά η Μεσοχωρίτισσα στο Μέσα Βούργο, η Παναγιά η Ιλαριώτισσα στην περιοχή του Ποταμού, η Παναγιά η Μεσοσπορίτισσα στο Φρούριο του Μυλοπόταμου και η Παναγιά η Κοντελεττού στο Λιβάδι.
ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ – ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ: Η Λουλουδοκοίμητη Καστρονησούπολη και Κυμοδόκη του Νότου, το Ροσμαρί της Ανατολής, το Μενεξέ Καλεσί, το Γιγάντιο Μετεώρισμα της Λακωνικής γης, η «Θεόσωστος» πόλη, αποτελεί θησαύρισμα Μεσαιωνικής εποχής.
Στο ιστορικό κα θρησκευτικό οδοιπορικό μας ξεχωρίζουν: Η Παναγιά η Μυρτιδιώτισσα ή Κρητικιά, η Παναγιά η Χρυσαφίτισσα, η “Οδυνόμενη Παναγία” του Ελκόμενου, τα ερειπωμένα μοναστήρια της Παναγίας και της Οδηγήτριας και από τις πλησίον περιοχές ο υστεροβυζαντινός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στα Φούτια, η Παναγία στα Λιρά και ο βυζαντινός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Πανηγυρίστρα στο Φοινίκι.
ΤΑ ΛΕΥΚΟΘΩΡΗΤΑ ΒΑΤΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΓΟΣΜΙΚΤΟΣ ΚΑΒΟ-ΜΑΛΙΑΣ: Στα γαλαζόβλεφα ακροπατήματα της Ν. Ελλάδας, στις αφροντυμένες ακτές, στα παραμυθένια κάστρα, στις νεροσυρμές των ανέμων και στις αετόβολες αγκαλιές των βράχων ξεχωρίζουν: Ο μικρός ναός της Θεοτόκου (του 1818) στο Λάχι, ο ναός της Κοιμήσεως στα Καλλένια, η γυναικεία Βυζαντινή μονή της Κοιμήσεως στο Παραδείσι και ο ναός της Παναγιάς.
Η ΣΜΙΛΕΜΕΝΗ ΚΑΙ ΣΜΙΓΟΠΕΛΑΓΗ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ: Στο τροπικό, γλαυκοθώρητο και σμιγοπέλαγο νησί της Λακωνικής συναντάμε τη Νησοστέφανη Παναγιά ή την Παναγιά την «Κατωνησιώτισσα» στην τοπική διάλεκτο.
