Γράφει ο Κωνσταντίνος Γάτσιος*
Μόνο βαθιά απογοήτευση μπορεί να προκαλέσουν αυτά που ζήσαμε την τελευταία εβδομάδα. Δυστυχώς, για μία ακόμη φορά αποδείχθηκε ότι ως κράτος και ως κοινωνία αδυνατούμε να διαχειριστούμε τις πρακτικές δυσκολίες που συναντούμε και να λύνουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Ως κοινωνία και ως έθνος, συνεπώς, βρισκόμαστε στο έλεος της αναγκαιότητας και της τύχης. Και αυτό μας το θύμισαν, ξανά, πρώτα η δραματική αδυναμία να αντιμετωπιστεί με αποτελεσματικό τρόπο από το ελληνικό κράτος μία χιονόπτωση, έστω και μεγάλη, και στη συνέχεια η πλήρης αδυναμία, δυστυχώς, του πολιτικού κόσμου να στοχασθεί, να βγάλει συμπεράσματα, να προτείνει λύσεις και, όσον αφορά την κυβέρνηση, να εφαρμόσει τις λύσεις αυτές στην πραγματική ζωή, έστω και στοιχειωδώς.
Το απογοητευτικό και συνάμα εξοργιστικό είναι ότι, καθώς καλά γνωρίζουμε, η χιονόπτωση της περασμένης Δευτέρας στην Αθήνα δε θα μπορούσε, δυστυχώς, να αντιμετωπιστεί με καλύτερο τρόπο από τον υφιστάμενο κρατικό μηχανισμό. Το έχουμε μάθει αυτό από τις προηγούμενες καταστροφές και το επιβεβαιώσαμε τώρα: τόσα και όχι περισσότερα μπορεί να πράξει το κράτος έτσι όπως είναι οργανωμένο και, κυρίως, έτσι όπως έχει μάθει να σκέφτεται και να ενεργεί. Από την άποψη αυτή, θα πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι που τουλάχιστον τη φορά αυτή δε θρηνήσαμε νεκρούς αλλά ούτε είχαμε σοβαρές υλικές καταστροφές. Νομίζω ότι είναι πραγματικά παράλογο να πιστεύει κανείς ότι θα μπορούσε ποτέ να ενεργήσει διαφορετικά, δίνοντας λύσεις, ένας μηχανισμός από ανθρώπους που δεν ήξεραν, δεν είχαν αρμοδιότητα, δεν ήταν ούτε εκεί ούτε πουθενά και που θα παραλάβουν το αλάτι για το λιώσιμο του χιονιού τον Απρίλιο!
Ακόμη περισσότερο απογοητευτικό και εξοργιστικό από την αδυναμία του κρατικού μηχανισμού να αντιδράσει στο πρόβλημα, όμως, είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισαν τη συμφορά, για ακόμη μία φορά, η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή για την πρόταση μομφής. Ενώ αμφότεροι έχουν στο παθητικό τους καταστροφικές διαχειρίσεις κρίσεων, και ενώ κανείς τους δεν έχει να παρουσιάσει έστω και μία σχετική επιτυχία, δεν κάμπτονται καθόλου από το βάρος της ευθύνης τους. Αντί να εκφράσουν έναν υγιή και ειλικρινή προβληματισμό για αυτήν την συνεχιζόμενη συλλογική μας αδυναμία – αδυναμία για την οποία σε συντριπτικό βαθμό ευθύνονται οι ίδιες οι πολιτικές δυνάμεις– η δήθεν συζήτηση που λαμβάνει χώρα δεν έχει καμία σχέση με αυτή την πραγματικότητα. Όσα λέγονται, δεν λέγονται προς αναζήτηση των διεξόδων στις δυσκολίες που έχει η πατρίδα. Λέγονται για να ικανοποιήσουν και να καθησυχάσουν το κομματικό τους ακροατήριο και την κομματική τους νομενκλατούρα που είτε λυμαίνεται το δημόσιο είτε καραδοκεί να επανέλθει σε αυτό.
Πρόκειται για κάτι πραγματικά εξοργιστικό. Είναι ένα κακό που επιτείνεται από τη συνεχή επίκληση της διενέργειας εκλογών. Από την επόμενη κάθε εκλογικής αναμέτρησης ο χαμένος αρχίζει να ζητάει εκλογές, γιατί αυτό απαιτεί ο απογοητευμένος από την απώλεια της προσοδοφόρας εξουσίας, και ψυχικά αποθαρρημένος, κομματικός στρατός. Πρόκειται για καταστρατήγηση του πνεύματος της δημοκρατίας που θα έπρεπε να το αντιμετωπίζουν και οι συνταγματικοί κανόνες. Εν ολίγοις, η τυχόν πρόταση μομφής εναντίον της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι αποδεσμευμένη πλήρως από την πιθανότητα διενέργειας εκλογών, οι οποίες πρέπει να διεξάγονται αυστηρά κάθε τέσσερα χρόνια. Η συνεχής επίκληση εκλογών και το μικροπολιτικό θέατρο του εκβιαστικού συνδυασμού της με τις προτάσεις μομφής κατά της κυβέρνησης, το μόνο που κάνει είναι να διευκολύνει τις πολιτικές δυνάμεις να απομακρύνουν τη συζήτηση από τις αδυναμίες του κράτους και από τα κενά της δικής τους πολιτικής, να αποκλείει την πραγματική κριτική και την αυτοκριτική, και απλά να ικανοποιεί και να καθησυχάζει τους κομματικούς στρατούς. Δυσκολεύοντας και εμποδίζοντας την κοινωνία, σε τελική ανάλυση, να βαδίσει μπροστά συνειδητοποιώντας τα προβλήματα και ξεπερνώντας τις αδυναμίες της.
Ο Κωνσταντίνος Γάτσιος είναι καθηγητής, πρώην πρύτανης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
