Γράφει η Καλυψώ Χριστοφορίδου-Gayraud,
Ψυχοπαιδαγωγός, Παιδαγωγός Ειδικής Αγωγής, MSc. “Ψυχολογία-Συμβουλευτική”
ΟΙ ΟΡΟΛΟΓΙΕΣ, ΟΙ ΕΝΝΟΙΕΣ, ΤΑ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΤΑ… ΠΑΡΑΤΡΑΓΟΥΔΑ…!
Το 1886, ο Βρετανός ιατρός John Langdon Down, συμπαθής και καλοκάγαθος «προφανώς» (ή «κατά το φαινόμενο»-αυτό θα το κρίνουμε πιο μετά) επιστήμων, δημοσιεύει ένα άρθρο με τίτλο «Παρατηρήσεις επί μιας εθνολογικής ταξινόμησης των ιδιωτών (ηλιθίων)». Στο άρθρο αυτό επιχειρεί μια γενικότερη ταξινόμηση των ατόμων επί τη βάση εθνολογικών, δηλαδή εξωτερικών, φυσιογνωμικών χαρακτηριστικών, συμφώνως βέβαια προς την επικρατούσα κατά την εποχή του «επιστημονική» αντίληψη, αυτήν της θεωρίας της «Ευγονικής», αλλά και παραθέτει μια λεπτομερή κλινική περιγραφή της «ασθένειας», την οποία και θα ονομάσει «μογγολοειδή ιδιωτεία».
Αναφέρει λοιπόν ότι, «ένας πολύ μεγάλος αριθμός των εκ γενετής ηλιθίων έχουν τα τυπικά εξωτερικά χαρακτηριστικά των Μογγόλων […] Τα μαλλιά τους ωστόσο δεν είναι μαύρα, όπως στους αληθινούς Μογγόλους, αλλά καστανά, ίσια και κοντά. Το πρόσωπό τους είναι επίπεδο και πλατύ, χωρίς προεξοχές. Τα μάγουλα στρογγυλά και διαπλατυσμένα στα πλάγια. Τα μάτια είναι τοποθετημένα λοξά, και οι εσωτερικοί κανθοί είναι ανωμάλως απομακρυσμένοι ο ένας από τον άλλο.
Η μεσοβλεφάριος σχισμή είναι πολύ στενή. Το μέτωπο είναι ζαρωμένο εγκάρσια […] Τα χείλη είναι φαρδιά και παχιά με εγκάρσιες σχισμές. Η γλώσσα είναι μεγάλη, παχιά και τραχιά. Η μύτη είναι μικρή. Το δέρμα έχει μια ελαφρώς κιτρινωπή απόχρωση, υπολείπεται σε ελαστικότητα, δίνοντας την εντύπωση ότι είναι πολύ «μεγάλο» για το σώμα […] Δεν μπορεί να υπάρξει καμία αμφιβολία ότι αυτά τα εθνικά χαρακτηριστικά είναι το αποτέλεσμα ενός εκφυλισμού […] Ο μογγολοειδής τύπος ιδιωτείας αντιπροσωπεύει περισσότερο από 10 τοις εκατό των περιπτώσεων που μου παρουσιάζονται. Πρόκειται πάντα για εκ γενετής ιδιώτες, η ιδιωτεία τους δεν είναι ποτέ αποτέλεσμα ατυχήματος που έπεται της ενδομητρίου ζωής […]
Διαθέτουν μια σημαντική ικανότητα μίμησης […] Είναι κωμικοί […] Είναι συνήθως ικανοί να ομιλούν. Η γλώσσα που χρησιμοποιούν μπορεί να είναι απλοϊκή και δυσδιάκριτη, μπορεί όμως να βελτιωθεί σημαντικότατα διαμέσου μιας καλά κατευθυνόμενης μεθόδου λεκτικής εκγύμνασης. Η ικανότητα συντονισμού είναι ανώμαλη, αλλά όχι και τόσο ελαττωματική ώστε να μη μπορεί να ενισχυθεί σε μεγάλο βαθμό.»
Αυτά για την ιστορία, και την Ιστορία… που όμως δεν τελειώνει εδώ… κι ίσως να μην το γνωρίζουμε όλοι ότι δεν τελειώνει εδώ…
Η παραπάνω «επιστημονική» περιγραφή, χάρισε στο «συμπαθή» ιατρό το δικαίωμα να είναι «νονός» του τρόπου με τον οποίο θα χαρακτηρίζονται χιλιάδες άνθρωποι, μια πολύ σημαντική μερίδα πληθυσμού, του κόσμου τούτου.
Τα πράγματα όμως δεν είναι όσο απλά μοιάζουν, και εξηγούμαι:
1. από ιστορική άποψη, αυτός που μίλησε πρώτος για τη συγκεκριμένη μορφή αναπηρίας, αλλά και την περιέγραψε, δεν είναι διόλου ο Βρετανός John Langdon Down, αλλά ο Γάλλος Edouard Seguin, αλλά και πριν από αυτόν ο επίσης Γάλλος Jean-Etienne Esquirol.
2. από επιστημονική άποψη, η κατάσταση της Τρισωμίας δεν προκύπτει ουδόλως ως αποτέλεσμα «φυλετικής οπισθοδρόμησης», ούτε και αποτελεί μια «αρχαϊκή μορφή ανθρώπου», όπως το υπέθετε ο John Langdon Down, αλλά, όπως το 1959 ανακαλύφθηκε (βλέπε παρακάτω), ως αποτέλεσμα της παρουσίας ενός επιπλέον χρωμοσώματος 21 (υπεράριθμο 21) στα ανθρώπινα κύτταρα.
3. από φυλετική – εθνολογική άποψη, ο «συμπαθής» βρετανός ιατρός προϋπέθετε, άνευ αντιρρήσεως και δια ροπάλου όπως απέδειξε η περαιτέρω δράση των ομοϊδεατών του (απαύγασμα της δόξης ο Αδόλφος Χίτλερ και τα σχέδια ευγονικής που επιστημονικά εφήρμοσε με προσήλωση και αυτοθυσία), ότι η λευκή φυλή είναι, εννοείται, η ανώτερη φυλή. Άλλωστε για το λόγο αυτό, δε δίστασε να περιγράψει, περαιτέρω εκτός από την μογγολοειδή «φυλετική οπισθοδρόμηση», και τη «φυλετική οπισθοδρόμηση» των Αιθιόπων αλλά και εκείνη των Μαλαισίων….
Αλλά και η Ιστορία συνεχίζεται…
Το 1959, ο Γάλλος γιατρός, γενετιστής και παιδαγωγός Jerome Lejeune είναι εκείνος που θα ανακαλύψει, και αποκαλύψει τελικά, την αιτία των σωματικών και συνοδών χαρακτηριστικών του συγκεκριμένου συνδρόμου, ήτοι, την παρουσία στα κύτταρα των ατόμων που φέρουν το σύνδρομο ενός τρίτου χρωμοσώματος 21, αντί των δύο που υφίστανται τυπικά. Από εκεί άλλωστε προέρχεται και ο δόκιμος επιστημονικός όρος Τρισωμία 21, ο οποίος άλλωστε έχει τη χάρη να περιγράφει μια σαφώς προσδιορισμένη οργανικής προέλευσης αιτιοπαθογένεια, αφήνοντας τα «αξιολογικά» και «συγκριτικά» στην άκρη…
Την επόμενη λοιπόν φορά που κάποιος από εμάς, χαριτολογώντας μάλιστα, θα αποκαλέσει τα άτομα που φέρουν Τρισωμία 21 υιοθετώντας το όνομα του «συμπαθούς» Βρετανού ιατρού, και μάλιστα θα αποκαλέσει τα νεαρά άτομα με Τρισωμία 21 «νταουνάκια», σε μια προσπάθεια βέβαια να δώσει και την εντύπωση, που προφανώς έχει πρώτα ό ίδιος για τον εαυτό του, ότι δηλαδή είναι και «συμπαθών» και «μη ρατσιστικά» διακείμενος απέναντί τους…
παρακαλώ θερμά να το σκεφτεί καλύτερα…
γιατί και γενικότερα…
κι εγώ, κι εσείς, κι όλοι, σε κάτι πάσχουμε… αλλά και έχουμε ονόματα…
τα άτομα με διαβήτη έχουν ονόματα, δεν είναι «διαβητάκια»…
τα άτομα με μυωπία έχουν ονόματα, δεν είναι «μυωπάκια»…
τα άτομα με σύνδρομα έχουν ονόματα, δεν είναι «ανγκελμανάκια», «γουιλιαμάκια», «ντουμποβιτσάκια»…
Η Ιστορία, λοιπόν, κάνει και λάθη…
γιατί την Ιστορία την γράφουν άνθρωποι…
που θα κάνουν οπωσδήποτε λάθη…
αλλά που είναι άνθρωποι και, άρα, …
έχουν και τη θαυμάσια ικανότητα…
να διορθώνουν τα λάθη!!!!
Καλυψώ Χριστοφορίδου-Gayraud