Άρθρο του Γιώργου Α. Παπανδρέου
Παρά τον πόνο και τις θυσίες των περασμένων ετών, παρά τις όποιες λανθασμένες ευρωπαϊκές πολιτικές, οι Έλληνες αποφάσισαν επανειλημμένα να αποφύγουν ένα Grexit.
Γιατί;
Σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις μειονότητες
Καταρχάς, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σηματοδοτήσει την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή. Θυμόμαστε όλοι τις περιόδους που είχαμε μικρή ή μηδενική επαφή με τους βόρειους γείτονες μας στα Βαλκάνια. Η διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας της δεκαετία του ’90, έφερε αποτρόπαιες εθνοκαθάρσεις, έλλειψη εμπιστοσύνης και τεχνητά εμπόδια στη βάση θρησκευτικών διαφορών.
Με τις χώρες της περιοχής να προσανατολίζονται ή να εντάσσονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ανατρέψαμε την έλλειψη εμπιστοσύνης, τις στρατιωτικές και εθνικές εντάσεις. Σήμερα, υπάρχει εμπόριο, πολιτιστικές ανταλλαγές, συνεργασία στους τομείς των υποδομών, της ενέργειας, της παιδείας ανοίγοντας νέους δρόμους για την ευρύτερη περιοχή.
Εγκαθιδρύσαμε έναν κοινό οδικό χάρτη που εξασφαλίζει τον σεβασμό των μειονοτήτων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και τις καλές σχέσεις γειτνίασης. Μπορούμε να οραματιζόμαστε ένα κοινό μέλλον, μαζί, βασισμένο σε κοινές αξίες, αντί ενός μέλλοντος με εχθροπάθεια ή μίσος.
Μία δυνατή φωνή
Δεύτερον, η φωνή μας έχει ισχυροποιηθεί. Σε μία ευρύτερη περιοχή που βρίθει εχθροπραξιών, όπως η Μέση Ανατολή, ο πόλεμος στη Συρία, η Ουκρανία, ο Καύκασος, η Ευρωπαϊκή μας φωνή – όταν είναι ενωμένη – είναι ισχυρή και χαίρει σεβασμού. Ο καθένας μόνος του, είμαστε ανίσχυροι.
Όταν ανέλαβα την Ευρωπαϊκή Προεδρία το 2003, εντυπωσιάστηκα θετικά από την ισχύ της ενωμένης αγοράς μας. Συζητήσαμε και επηρεάσαμε τις αποφάσεις για τα μεταλλαγμένα (GMOs) με τον Πρόεδρο Μπους και τα μη-ασφαλή βιομηχανικά προϊόντα με τους Κινέζους.
Όταν εμείς, σαν ενωμένη Ευρώπη, αποφασίζουμε μία κοινή πολιτική που αφορά τα δικαιώματα ή την υγεία των πολιτών μας, ή τις περιβαλλοντικές βλάβες που μπορούν να προκαλέσουν κάποιες εισαγωγές δεν ακουγόμαστε απλά· επηρεάζουμε και αλλάζουμε παγκόσμιες πολιτικές και πρακτικές. Προς το κοινό συμφέρον όλων.
Η ισχύς εν τη ενώσει
Τρίτον, υπάρχουν δύο πλευρές στη συζήτηση περί εθνικής κυριαρχίας: κάποιοι λένε πως παραδίδουμε εθνική κυριαρχία μετέχοντας στην ΕΕ και άλλοι πως ισχυροποιούμε την εθνική μας βούληση μέσα από αυτή τη συμμετοχή, γιατί, πολύ απλά, η ισχύς βρίσκεται στην σύμπραξη, στην Ένωση.
Η Ελλάδα δεν είναι νησί, παρά τα χιλιάδες ελληνικά νησιά στην επικράτεια της. Όλοι σκεφτόμαστε κάποιες φορές τι καλά που θα ήταν αν απομονωνόμασταν σε κάποιο νησί, μακρυά από τα προβλήματα του κόσμου.
Η πραγματικότητα, όμως, χτυπά την πόρτα, όσο κι αν τη διπλοκλειδώσει κανείς. Κανείς δεν μπορεί να λύσει τα σημερινά προβλήματα μόνος του. Ας αναλογιστούμε μόνο μερικά: κλιματική αλλαγή, επιδημίες, η παγκόσμια οικονομική κρίση, η προσφυγικές ροές. Κανένα από αυτά τα ζητήματα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί από κανένα έθνος ‘μόνο του’.
Κανείς δεν είναι ‘νησίδα’ σε αυτή την παγκόσμια οικονομία.
Είμαστε πιο αποτελεσματικοί μαζί
Τέλος, έχω κριτική για την ΕΕ; Φυσικά και έχω. Θέλω να δω ισχυρότερη συμμετοχή των πολιτών, θέλω να δω τους πολίτες μας να εκλέγουν όλα τα ευρωπαϊκά όργανα – ή έστω να υπόκεινται σε ισχυρότερο δημοκρατικό έλεγχο. Θέλω μία ΕΕ με σαφή αναπτυξιακή κατεύθυνση. Θέλω η φωνή μας να ακούγεται ακόμα πιο ισχυρή ανά τον κόσμο. Θέλω μία δυνατότερη φωνή που θα υπερασπίζεται τις βασικές αξίες που όλοι απολαμβάνουμε στις δημοκρατίες μας. Κι αυτές είναι μόνο μερικές από τις ανησυχίες μου για το ευρωπαϊκό εγχείρημα.
Παράλληλα με αυτές, όμως, γνωρίζω πολύ καλά πως η Ένωση παραμένει η καλύτερη δυνατή επιλογή.
Ο διάλογος που γίνεται στο ΗΒ δεν είναι μοναδικός. Όλοι έχουμε τα δικά μας ερωτήματα γύρω από το μέλλον της ΕΕ. Αλλά ας έχουμε τη γενναιότητα να τα αντιμετωπίσουμε ολομέτωπα, από κοινού. Αυτό σημαίνει, παραμονή και αγώνα εκ των έσω για μία καλύτερη ΕΕ.
Η αποχώρηση θα ήταν σαν απόδραση στην ουτοπία – προς ένα μέρος που δεν υπάρχει πραγματικά. Η όποια τάση φυγής και απομόνωσης, βασίζεται στην ελπίδα πως όλα θα είναι καλύτερα, πως τα σημερινά προβλήματα απλώς θα εξαφανιστούν. Δεν γίνεται κάτι τέτοιο.
Χρειαζόμαστε τη φωνή, τη δημιουργικότητα και την εμπειρία του ΗΒ και των πολιτών του. Μαζί, μπορούμε να συνεισφέρουμε στον εξανθρωπισμό της παγκόσμιας κοινωνίας, προσφέροντας ασφάλεια και ευημερία για τους πολίτες μας.
Μπορούμε να είμαστε και θα είμαστε πιο αποτελεσματικοί μαζί.
Πρώτη δημοσίευση στο CNBC
